Verbloemen we de bijenproblemen?
Een (ingekort)verslag van de avond met bijenlector Arjen Strijkstra en tuinontwerpster Nienke Plantinga.
20 mei 2019
Wist u dat een bij afstamt van de wesp? Ooit was er een wesp die vegetarisch ging eten. Deze opmerkelijke keuze leidde ertoe dat uit die wesp een bij ontstond. De rest is geschiedenis. Dat één keuzemoment van één dier zulke gevolgen kan hebben is nauwelijks te bevatten. Het kan heel lonend zijn om een andere weg in te slaan, zo blijkt. Arjen Strijkstra vertelde dat zijn tuin er aanvankelijk keurig aangeharkt bij lag. Gras netjes gemaaid, de perkjes zorgvuldig bijgehouden. Op een maaidag werd hij zich opeens bewust van de wolk insecten die uit het hoge gras opsteeg toen hij met de maaier langs kwam. Het zorgde voor een omwenteling in zijn gedachten. En in zijn tuin hoeven de insecten niet meer op de vlucht voor de grasmaaier! Ook Nienke Plantinga had een dergelijk moment nodig om haar koers te wijzigen. Haar tuin was er eentje volgens het handboek Tuinieren: iedere week een lijstje met wat-te-doen-in-de-tuin, dus de dode stengels opgeruimd, onkruid weggeschoffeld, alles gesnoeid op de tijd die het boek aangaf. Het gaf haar een onvoldaan gevoel, want iedere week moest ze weer en er ontbrak iets: leven in de tuin. Haar zoektocht begon, ze durfde het avontuur aan om met de natuur mee te bewegen i.p.v. deze te willen beteugelen.
Beide hadden hun eigen verhaal tijdens de avond over bijen in Beetsterzwaag. Een kleine 80 aanwezigen luisterden geboeid en werden aan het werk gezet middels een vragenlijst. Want de ervaring van Strijkstra was dat mensen eigenlijk weinig over de bij weten. De honingbij, die kennen we wel, maar die ruim 300 andere, wilde bijen in Nederland, waar zijn die? Hoe leven ze?
Om de meest bedreigde soorten van de wilde bij terug te lokken is meer nodig dan alleen bloemen planten. Deze bijen en hommels hebben voedsel nodig én ondergrondse nesten. Bijenhotels onder de grond. Plekken die met rust worden gelaten, landerijen waar niet voortdurend gewerkt en geploegd wordt, afgegraven steile wanden of walkanten. En bermen met bloeiende, inheemse bloemen die als een soort gangenstelsel verschillende gebieden verbinden. Strijkstra hoopt op een bewustwording bij de mens voor het opnieuw opbouwen van een goed ecosysteem.
Nienke PLantinga heeft met haar manier van werken de eerste stappen gezet. Haar missie is om iedereen aan het ‘avontuurlijk tuinieren’ te krijgen. Tuinen waar altijd voedsel voor de insecten te vinden is. Echter, wij maaien en schoffelen, plukken en snoeien alles weg. Plantinga pleit voor een omgeving waarin altijd wel een plantensoort bloeit, zo mogelijk het hele jaar rond. En waar je de bodem voedt en met rust laat. Immers, de meeste bijen nestelen ondergronds.
Nienke’s boodschap is om met andere ogen naar je tuin te kijken: als een bij je tuin binnenvliegt, wat ziet hij, kan hij daar leven? Is er nestgelegenheid zoals hier en daar zichtbare bodem tussen de planten, zijn er altijd bloeiende planten? Zorg dat je tuin bruist van het leven. Als iedere tuin ook maar iets heeft voor de onmisbare insecten, kunnen we met elkaar bijdragen tot een leefbaardere omgeving!
Arjen Strijkstra en Nienke Plantinga hebben ons bewust gemaakt van het belang van de bij en wat wij daar zelf aan kunnen bijdragen. Japke Wey bedankte beide sprekers namens de bijenbrigade en Geaflecht.
NB: de volledige tekst wordt gepubliceerd in ons verenigingsblad.