Nu de verkiezingen eraan komen zijn wij in de Natuerferiening benieuwd hoe de partijen zich opstellen ten aanzien van natuur, landschap en milieu. Tijdens een bijeenkomst in Bakkeveen, georganiseerd door Plaatselijk Belang, bleek noch Plaatselijk Belang noch een van de partijen prioriteit te verlenen aan een van deze drie onderwerpen. Het inmiddels wereldwijd onderkende belang van biodiversiteit is kennelijk aan allen voorbij gegaan terwijl het in perspectief gezien het belangrijkste probleem aan het worden is. Immers zonder schoon drinkwater en voedsel kan niemand op deze aarde. Alle andere door ons ervaren “problemen” kunnen daar volgens ons als Natuurferiening niet bij in de schaduw staan. Wel werd op de bijeenkomst in Bakkeveen aan het onderwerp ‘duurzaamheid’ door iedereen duidelijk prioriteit gegeven, maar daarbij ging het vooral over energie en duurzame voedselvoorziening. Daarom zijn we de partijprogramma’s eens nauwkeuriger gaan bekijken nadat wij alle partijen om hun groene standpunten gevraagd hebben.
De collegeparijen CU, CDA en Opsterlands Belang én de VVD en BAS (vijf van de negen partijen!) blijken natuur en landschap vooral te beschouwen als bron van inkomsten voor agrarische ondernemers en recreatie ondernemers. Inmiddels weten wij waar dat ons gebacht heeft! PvdA, FNP, D66 en Opsterlanders-Groen Links doen dat anders: zij verwoorden het belang van natuur en landschap op zichzelf, los van commercie. Tenminste nog enige ideologie ten opzichte van de financiële maatlat!
Het CDA wil ruimte bieden aan de lokale toeristische bedrijven en met name aan agrarische ondernemingen. Ze investeren in fiets- en wandelpaden. Verder zegt het CDA zich geroepen te voelen tot zorg voor natuur en cultuur. In het hele programma komt het woord natuur echter slechts eenmaal en het woord cultuur verder niet voor, noch het woord landschap, noch het woord milieu.
Opsterlands Belang (OB) wil ook ruimte bieden aan zowel agrarische als recreatie ondernemers. De ontwikkeling van de landbouw kan volgens OB samengaan met beheer van de landschappen. Hoe geeft men niet aan, maar aangezien de partij alles langs de financiële maatlat pleegt te leggen en geen andere ideologie nastreeft moet de natuur en landschapsliefhebber voor het ergste vrezen. Zonne-energievelden zouden best kunnen als ze zijn omgeven door hagen. OB vindt schaalvergroting prima ‘zolang het past in het landschap’. OB meent ook dat natuur en recreatie goed samengaan maar geeft niet aan hoe dit vorm moet krijgen.
Positieve punten zijn wel:
De Christen Unie (CU) wil eveneens recreatie, toerisme en agrarisch ondernemen ruim baan geven. Een visie op het buitengebied zou vooral gericht moeten zijn op toekomstbestendigheid van de landbouw. Hun programma op internet is beperkt tot enkele speerpunten.
De VVD heeft het ook vooral over de ondernemers (agrariërs en recreatie-ondernemers) die de ruimte moeten krijgen. Ook willen zij dat de milieuverordening wordt geactualiseerd. Merkwaardig, omdat de VVD zich bij de evaluatie van de milieuverordening amper heeft laten horen. Wat de natuur betreft willen ze overleg met ‘alle betrokken instanties’. Zij willen ‘de combinatie waarbij agrariërs en landgoederen tevens landschapsbeheer uitoefenen’ stimuleren. Geen ‘onttrekking aan land- en tuinbouwgebieden voor “natuurontwikkeling” ’. Dit zou het einde kunnen betekenen van de landinrichting Koningsdiep waar al 20 jaar aan gewerkt wordt.
BAS vindt natuur alleen van belang voor het toerisme. In hun beknopte speerpuntenprogramma niets over milieu of landschap.
De FNP uit haar zorg over de biodiversiteit en vindt dat de gemeente geen insecticiden of bestrijdingsmiddelen moet gebruiken. De bermen ecologisch beheren: maaien en maaisel afvoeren. Helaas staat er niet bij waar zij de financiële middelen weg willen halen. De agrarische bedrijven moeten rekening houden met milieu, natuur en landschap. Geen nieuwe bedrijventerreinen. Bij infrastructurele projecten (verkeersvoorzieningen) rekening houden met landschap en de landelijke omgeving.
Lichthinder moet bestreden worden, in het groen is er geen ruimte voor opslag van afval, en voor zonnepanelen moeten geschikte plekken gezocht worden, liefst op daken van gebouwen. Er zijn ook enkele regels gewijd aan een schoon milieu.
De PvdA spreekt zich duidelijk uit over natuur en landschapsontwikkeling die van belang zijn voor de natuur zelf, voor de bijzondere planten en dieren die hier leven (en niet alleen om eraan te verdienen). PvdA wil ecosystemen in stand houden. De PvdA wil duurzame landbouw en een leefbaar platteland, met aandacht voor dierenwelzijn, voedselveiligheid, volksgezondheid, milieu en de kwaliteit van ons landschap. De rol van de boeren is volgens hen belangrijk bij het creëren van natuur in de overgang van de gangbare landbouw naar een duurzame landbouw; goed voor de biodiversiteit en het behoud van ons cultuurlandschap.
D66 is over natuur en milieu heel uitvoerig. Ze beschrijven hoe de agrarische monocultuur ten koste gaat van natuur en landschap, terwijl de melkveehouders nauwelijks een boterham kunnen verdienen met hun bulkproducten die tegen lage prijzen voor 70% op de wereldmarkt worden afgezet. Ze vinden dat de gemeente hier niet langer lijdzaam mag toekijken, maar moet helpen bij het ombuigen naar een duurzame bedrijfsvoering waarin de biodiversiteit zich kan herstellen. Goed voor ‘planet, people, profit’: voor de planeet, voor de mensen, voor de economie. Ze willen een integrale aanpak, mede vanuit de ‘mienskip’. Ze werken dit uit in een groot aantal concrete plannen met betrekking tot onder andere kleinschalige voedselproductie en beheer van bermen en plantsoenen. “De aarde is geen bezit en geen gebruiksartikel. Wij willen stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving en een zo goed mogelijke wereld achterlaten voor de generaties na ons”.
De behoefte aan duurzame energie zal volgens hen ‘onvermijdelijk’ leiden tot veranderingen in het landschap. Zij zien zonneparken op de grond naast zonnepanelen op daken.
Opsterlanders/ Groen Links (OGL) heeft eveneens veel aandacht voor natuur en landschap. We vatten het zo kort mogelijk samen.
Juist minder schaalvergroting in de landbouw, geen mega-stallen, ruimte voor de dieren op het land. Biologische landbouw stimuleren, multifunctionele bedrijven faciliteren.
OGL wil de biodiversiteit vergroten; het beheer van openbaar groen moet daarop gericht zijn. Inwoners en bedrijven (vooral in de landbouw) stimuleren om onkruid milieuvriendelijk te bestrijden. Geen chemische bestrijdingsmiddelen; bermen maaien en maaisel afvoeren (niet meer klepelen) ook hier wordt niet aangegeven waar de middelen vandaan moeten komen. Landschappelijke waarden serieus nemen, gebiedsinrichting Koningsdiep versnellen en zorgen voor draagvlak; de vergaderingen van de gebiedscommissie Koningsdiep moeten openbaar worden. De structuur van de oude bomenlanen mag niet worden aangetast. Alleen zieke bomen kappen en dan ook zorgen voor herplant. Bomenbeheerplan laten ontwikkelen. Aanplant van openbaar fruit. Natuur- en milieueducatie op alle openbare scholen. Verdubbeling van subsidie voor Fûgelhelling. Goed onderhoud van fietspaden. Aandacht voor waterkwaliteit, een schone bodem, lichtvervuiling, zwerfafval, en betere verwerking van afval in het algemeen. OGL ziet liever een bloeiende gemeente dan een groeiende gemeente en wil landschap en cultuur behouden, zorgen voor milieu, klimaat en natuur. Zij willen investeren in een groene sociale samenleving in plaats van in grootschalige prestigeprojecten. Hun programma is duidelijk op de gemeente Opsterland toegespitst. Meer dan de PvdA, FNP en D’66 gedaan hebben hoewel ook deze partijen groen, natuur en landschap ook een duidelijk plaats in hun programma gegeven hebben.
Het is overduidelijk dat de huidige coalitiepartijen weinig belang hechten aan de belangen van groen natuur en landschap. Aan het onderdeel cultuurhistorie als één van de identiteitsdragers van de gemeente Opsterland gaan de partijen allemaal voorbij.
Wie bij zijn stem het belang van natuur, landschap en milieu zwaar wil laten wegen, kan met deze informatie hopelijk beter gemotiveerd een keuze maken!
Namens het bestuur van de Natuerferiening,
Claartje Slofstra