Artikelen
18-10
Natoer Nijs
Oktober, als u dit leest is die maand voorbij. De vogeltrek is grotendeels voorbij, alhoewel er altijd verplaatsingen zijn. Bijvoorbeeld bij een koude inval zullen veel soorten alsnog zuidelijker streken opzoeken. Te denken valt dan aan Kievit, ganzen en andere steltlopers en eenden. Ook sommige zangvogelsoorten. We merken dan een trek op van vogels uit het hoge noorden en noordoosten. Een voorbeeld hiervan is de Pestvogel. Een overvliegende vogel viel mij op aan zijn roep, een rinkelend geluid. Voor mij onmiskenbaar. Dat was op 24 oktober over ons dorp. Er worden nu meerdere gemeld, maar nog geen hoge aantallen. Verder natuurlijk forse trek van Koperwiek, Kramsvogel, Zanglijster, Vink, Keep, Veldleeuwerik en Graspieper, en natuurlijk ganzen. Hoewel, ik vond de ganzen laat binnenkomen. Tellingen bevestigen het beeld dat de aantallen nog vrij laag zijn. Mogelijk een weer effect? Nu het kouder gaat worden in noord-europa zullen er wel meer deze richting op komen. Dan heb je ook nog Kleine- en Wilde Zwaan. Vooral de Kleine Zwaan blijft fors achter in aantal van pakweg vijf jaar (of wat langer) geleden. Ook een klimaateffect? Feit is dat trek niet plaatsvindt omdat het kouder wordt, maar omdat het voedsel door bevriezing dan onbereikbaar wordt. Aangezien het, zoals de weerkaarten aangeven, in het noorden ook warmer is dan de laatste jaren, zou dit een reactie kunnen zijn.
Verder natuurlijk Paddenstoelen. Ze zijn er weer, maar in erg lage aantallen en sommige zien we helemaal niet. Effect van droogte, dat lijkt wel duidelijk. Iedereen zal dat bevestigen. Toch, als je goed oplet, is er best wel wat te zien. We hebben geprobeerd de deelnemers aan de excursie van 20 oktober dit duidelijk te maken. De excursie leverde toch best wel aardige waarnemingen op. Even wachten wat het weer gaat doen. Veel regen zal een explosie in de aantallen laten zien.
De laatste (dag)vlinders zijn nog aanwezig, maar nemen snel af. Sommige soorten zoeken een overwinteringsplek, zoals Dagpauwoog, Kleine Vos. Andere sterven gewoon, evenals libellen en andere insecten. Opvallend is hoeveel planten nog bloeien. Ook weer een reactie op de temperatuur, maar ook reactie op de droge periode.
Waarnemingen:
Vogels: Een Klapekster is weer present op de Duurswouderheide. Op 14 oktober werd de vogel het eerst weer gemeld door Siep Luinenburg.
De Merel lijkt de virus-ziekte aardig te boven te zijn gekomen. Wel even pas op de plaats, want onze merels zijn aangevuld door veel noordelijke vogels, die hier komen overwinteren.
Een (of twee) Grote Gele Kwikstaart is hier al enkele weken present. Deze soort is wat groter dan de Witte en heeft een nog langere staart. De borst mist de zwarte vlekken van de Witte en hij heeft in de vlucht twee vleugelstrepen. Verder zijn de onderstaartdekveren gelig. Dit heeft de Witte nooit. De roep is metaliger en bitser dan de Witte, die hier ook nog steeds rondvliegt. De GGK foerageert vaak op oevers van bijv. vijvertjes of sloten. Let er eens op. Overwinteren is mogelijk en zou niet de eerste keer zijn.
Kramsvogels en ook Koperwieken kunnen op trek ook de bessen bezoeken in onze tuinen. Meldingen van Klazina Posthumus en Hans Kooi bevestigen dit.
Bladkoningen (een zangertje en familie van de Tjiftjaf) werden veel gezien op trek, het meest langs de kust, maar enkele trekken ook door het binnenland. Op 4 oktober zat er eentje in mijn tuin die meetrok mat een mezengroep. Ze trekken vaak mee met groepen mezen en zangers.
Een vrouw Grote Zaagbek werd gezien op de Duurswouderheide op 14 oktober door Sjouke Scholten. De soort is er vroeg bij, normaal verschijnt deze soort pas in november, afhankelijk van de temperatuur. Bekend is dat ook deze soort langer blijft “hangen” in het noorden, net als een handvol noordelijke eendensoorten, zoals Brilduiker, Nonnetje en Topper.
Paddenstoelen: Van de familie van der Meulen ontving ik foto’s van de Grote Oranje Bekerzwam. Een hele mooie paddenstoel. Ik herinnere mij mijn eerste vondst, enkele jaren gelden in de Bakkeveenster Duinen. Eerste reactie: wie heeft hier zijn sinaasappelschillen gedeponeerd? Dit kan de eerste kennismaking zijn.
De excursie op 20 oktober leverde een handvol aardige vondsten op. De excursie vond plaats in het voorste deel van de Slotplaats. Heksenboleet, Kastanjeboleet, Porseleinzwam, Nevelzwam, Gewone Hertenzwam, Schubbige Bundelzwam, Geelwitte Russula, Doolhofzwam, Dwergcollybia, Witsteel- of Bundelfranjehoed, Bundelchloormycena, Gele Knolamaniet en nog een aantal soorten!
Rest mij nog iedereen te bedanken voor de reacties en meldingen.
Tip: De waarnemingen kunnen online worden bekeken op de website: www.natuur-bakkeveen.nl. Kies optie “links” en dan: waarnemingen in Bakkeveen. Verder kunt u een kijkje nemen op www.natuurverenigingen-opsterland.nl (hier o.a. info over uitgebrachte artikelen van onze vereniging. Meldingen graag weer bij Koert Scholten: liefst online op: . Telefonisch kan ook op 542017.
« terug naar overzicht artikelen