Artikelen
Markante heester: Toverhazelaar.
Deze keer eens geen stukje over een markante boom, maar over een markante heester. Of struik, zoals u wilt.
Toen dorpsgenoot Jaap de Zee mij een aantal markante bomen doorgaf zat daar ook een heester tussen. In eerste instantie vroeg ik mij af wat ik daar mee moest, maar bij het zien van de bedoelde heester was het mij duidelijk dat ik die zeker ook onder uw aandacht moest brengen!
Het betreft een toverhazelaar, in dit geval een Hamamelis mollis, achter het “huis met het oog” in Allardsoog.
De naam toverhazelaar is ontstaan omdat de struik qua groei- en bladvorm zoveel op de gewone hazelaar lijkt.
Bloei
Wat een toverhazelaar zo bijzonder maakt is het feit dat hij bloeit voordat hij in blad staat. Bovendien bloeit hij ook nog eens in januari/februari, een periode dat er verder weinig in bloei te zien is.
Zo kan het gebeuren dat de overvloed aan bloemen bedekt wordt door een laagje sneeuw! Dat hindert de bloemen niet. De bloembladeren krullen namelijk enigszins om, ter bescherming van zichzelf.
Soorten
De meest veelvoorkomende en geelbloeiende soorten zijn:
Japanse toverhazelaar Hamamelis japonica,
Chinese Toverhazelaar Hamamelis mollis
en de kruising Hamamelis x intermedia (de x in de naam geeft aan dat het om een kruising gaat).
Geen van de soorten is inheems. Dit betekent dat ze oorspronkelijk ingevoerd zijn.
De Hamamelis japonica (japonica=afkomstig uit Japan) is in 1862 door de Nederlandse arts en botanicus Philip Franz von Siebold geïmporteerd.
Deze Von Siebold heeft meerdere plantensoorten ingevoerd, wat o.a. blijkt uit het feit dat veel destijds nog onbekende of nieuwe plantensoorten naar hem vernoemd zijn (sieboldianus).
Het woord hamamelis is afgeleid van de Latijnse woorden hamatus (haakvormig) en melum (appel). Dit heeft betrekking op de vorm van de vruchten.
Groei
Aan de vorm van de toverhazelaar in Allardsoog kun je zien dat hij behoorlijk oud moet zijn. Navraag bij bewoner Van der Hoek wees uit dat deze toverhazelaar de 50 jaar zeker ruim gepasseerd is.
Volgens de literatuur worden toverhazelaars onder gunstige omstandigheden rond 50 jaar oud. Die gunstige omstandigheden beginnen bij een zure leemhoudende zandgrond en een zonnige of licht beschaduwde standplaats.
Naast de prachtige bloei van de Hamamelis hebben de genoemde soorten ook een prachtige bronsgele herfstkleur.
Vooral in het begin na de aanplant moet je even geduld hebben voordat de toverhazelaar echt gaat groeien, maar op een solitaire standplaats komt hij echt tot zijn recht. Snoeien is overbodig en ook niet gewenst omdat de struik er lang over doet om het “gat” te overgroeien. De toverhazelaar in Allardsoog heeft een diameter van ongeveer 16 meter!
In het arboretum (tuin waar bomen en struiken worden gekweekt voor wetenschappelijke doeleinden) van Kalmthout (België) staat een uitgebreid sortiment toverhazelaars. Geel, rood en zelfs witbloeiende soorten.
Helaas ligt Kalmthout niet vlak naast de deur dus moeten wij het doen met de toverhazelaar in Allardsoog. Die overigens wel zo opgevallen is dat het natuurblad “Grasduinen” de struik in januari 2006 fotografeerde als aandachtstrekker voor een artikel over Kalmthout.
Enkele jaren geleden ben ik zelf in Kalmthout geweest en heb ik gezien dat een beetje plantenliefhebber er minimaal een halve dag voor nodig heeft om het prachtige arboretum te verkennen.
Volgens de activiteitenkalender houdt men er in januari de zogenaamde “Hamamelisfeesten”. Geen idee wat dat feest inhoudt, maar al die bloeiende toverhazelaars zal zeker een prachtg schouwspel zijn.
Ouderdom
Bovenstaande foto doet niet direct vermoeden dat we hier met een heester te maken hebben.
Dat ouderdom met gebreken komt blijkt ook bij deze toverhazelaar, waar de hoogste afgebroken tak voor een gat in de kroon zorgt.
En nu maar opletten hoe rijk de toverhazelaar bloeit in januari!
« terug naar overzicht artikelen